Het logo en de naam van FoxtrotBravo
FoxtrotBravo
Onbewust slim

Onbewust slim

Het onbewuste, dat vaak wordt gezien als een ongrijpbare kracht, speelt volgens Ap Dijksterhuis een cruciale rol in vrijwel alles wat we doen. In zijn boek Het slimme onbewuste onthult hij hoe ons onbewuste brein veel slimmer en actiever is dan we ons vaak realiseren.
In dit blog bespreken we de belangrijkste thema’s uit het boek en hoe de inzichten uit Het Slimme Onbewuste ons kunnen helpen om bewuster om te gaan met de kracht van ons onbewuste.

Het onbewuste is slimmer dan we denken

Een van de kernboodschappen van het boek is dat ons bewuste denken slechts het zichtbare topje van de ijsberg is. Dijksterhuis legt uit dat het overgrote deel van onze hersenactiviteit op de achtergrond actief is, zonder dat we ons dat realiseren. Een beeld zegt meer dan duizend woorden? Ons onbewuste verwerkt tot wel 11 miljoen prikkels per seconde, terwijl ons bewuste brein er slechts 40 aankan. Wat betekent dit?

Ons onbewuste neemt het grootste deel van onze waarnemingen, gedachten en gedragingen voor zijn rekening. Het is de onzichtbare regisseur die constant informatie verwerkt, beslissingen neemt en ons gedrag stuurt, vaak zonder dat we ons daarvan bewust zijn.

Bewust en onbewust denken

Dijksterhuis maakt een belangrijk onderscheid tussen bewust en onbewust denken. Terwijl bewust denken analytisch en langzaam is, is onbewust denken intuïtief en snel. Dit betekent niet dat het onbewuste onzorgvuldig is; integendeel, het onbewuste kan complexe problemen vaak beter oplossen dan het bewuste brein. Vooral wanneer het gaat om situaties met veel informatie en nuance. Toch voelt dat vaak onbevredigend: we weten al lang of we het huis of de auto willen kopen, maar zoeken daar dan nog een onderbouwing bij. Maar dat is dus eigenlijk helemaal niet nodig.

Dijksterhuis verwijst naar het concept van onbewuste gedachtenprocessen. Dit zijn mentale processen die blijven doorgaan, zelfs als we ons ergens niet actief mee bezighouden. Bijvoorbeeld, als je worstelt met een ingewikkeld probleem en je er even niet aan denkt, kan je onbewuste een oplossing aandragen terwijl je onder de douche staat of aan het wandelen bent, zelfs in je slaap.

Onbewuste beslissingen

Een van de meest intrigerende thema’s van het boek is de kracht van onbewuste beslissingen. Hoewel we vaak denken dat we bewuste, rationele keuzes maken, blijkt ons onbewuste vaak de echte beslisser te zijn. Onderzoek toont aan dat veel van onze keuzes al door het onbewuste worden genomen voordat we ons daarvan bewust worden.

Een beroemd experiment dat Dijksterhuis bespreekt, laat zien hoe mensen vaak betere keuzes maken wanneer ze niet te veel nadenken. Wanneer proefpersonen een complexe beslissing moesten nemen – zoals het kopen van een huis of een auto – namen ze betere beslissingen als ze hun onbewuste het werk lieten doen door zich even met iets anders bezig te houden. Dit staat bekend als het 'voordeel van de onbewuste gedachte'.

Hoe pas je dat toe?

  • Vertrouw op je intuïtie bij complexe beslissingen, vooral als je al veel informatie hebt verzameld. 
  • Neem pauzes en laat je onbewuste nadenken over belangrijke keuzes.
  • Vermijd het overanalyseren van situaties; soms is minder nadenken beter.

Hoe het onbewuste ons gedrag stuurt

Dijksterhuis laat zien dat ons gedrag vaak wordt gestuurd door subtiele onbewuste prikkels. Dit fenomeen, bekend als priming, betekent dat we onbewust worden beïnvloed door onze omgeving. Een klassiek voorbeeld is een experiment waarin mensen langzamer gingen lopen nadat ze woorden hadden gelezen die met ouderdom werden geassocieerd.

Ons gedrag is ook sterk verbonden met onze onbewuste associaties. Dijksterhuis benadrukt hoe ons onbewuste voortdurend verbanden legt tussen woorden, beelden en ervaringen. Deze associaties beïnvloeden hoe we anderen zien, hoe we reageren op situaties en hoe we keuzes maken.

Hoe pas je dat toe?

  • Wees je bewust van de invloed van je omgeving. Kies omgevingen die positief en inspirerend zijn.
  • Let op welke informatie je onbewust absorbeert, bijvoorbeeld via media of gesprekken.
  • Gebruik priming in je voordeel, bijvoorbeeld door jezelf te omringen met beelden of woorden die je motiveren.

Leer vertrouwen op het onbewuste

Een belangrijke les uit Het slimme onbewuste is dat we meer mogen vertrouwen op de kracht van ons onbewuste. In plaats van te proberen alles rationeel te analyseren, kunnen we leren om ruimte te geven aan onze intuïtie en spontane ingevingen.

Dijksterhuis legt uit dat dit niet betekent dat we het bewuste denken moeten negeren. Het bewuste en onbewuste vullen elkaar juist aan. Ons bewuste brein is goed in het verwerken van feiten en logica, terwijl ons onbewuste uitblinkt in creativiteit, patroonherkenning en het verwerken van complexe informatie.

Hoe pas je dat toe?

  • Laat je onbewuste werken door afwisseling te creëren tussen inspanning en ontspanning.
  • Leer luisteren naar je intuïtie, vooral in situaties waarin je daar veel ervaring mee hebt.
  • Gebruik technieken zoals meditatie om meer in contact te komen met je onbewuste gedachten.

Het slimme onbewuste in het dagelijks leven

De inzichten uit Het slimme onbewuste zijn niet alleen interessant vanuit wetenschappelijk oogpunt, maar ook praktisch toepasbaar in het dagelijks leven. Hier zijn enkele manieren waarop je de kracht van je onbewuste kunt benutten:
  1. Creativiteit stimuleren: Veel creatieve doorbraken ontstaan uit het onbewuste. Geef jezelf tijd en ruimte om na te denken en sta open voor spontane ideeën. 
  2. Beslissingen verbeteren: Vertrouw op je intuïtie bij complexe keuzes, vooral als je al veel informatie hebt verzameld.
  3. Productiviteit verhogen: Wissel intensief werken af met ontspanning om je onbewuste de kans te geven om nieuwe inzichten te genereren.
  4. Zelfkennis vergroten: Besteed aandacht aan je onbewuste gedachten en patronen, bijvoorbeeld door journaling of mindfulness.

Conclusie

ons onbewuste brein is een krachtige bondgenoot die we vaak onderschatten. Door meer vertrouwen te hebben in de capaciteiten van ons onbewuste, kunnen we effectiever en creatiever worden in ons dagelijks leven.
Het slimme onbewuste
Linkedin
Facebook