De vijf frustraties van teamwork

In dit blog nemen we je mee door de kernboodschappen van De vijf frustraties van teamwork, bespreken we het piramidemodel dat Lencioni introduceert en laten we zien hoe je deze principes kunt toepassen om je eigen team naar een hoger niveau te tillen.

De vijf frustraties van teamwork

Lencioni stelt dat effectieve teams zeldzaam zijn, omdat samenwerking wordt ondermijnd door vijf universele frustraties. Deze frustraties staan weergegeven in een piramide, waarbij elke laag gebaseerd is op de vorige. Hieronder bespreken we deze frustraties, van de basis naar de top.

De piramide van Lencioni

Gebrek aan vertrouwen

Het fundament van effectief teamwork is vertrouwen. Lencioni benadrukt dat vertrouwen niet alleen gaat over het geloven dat anderen hun werk goed doen, maar vooral over kwetsbaarheid. Teamleden moeten zich veilig voelen om fouten toe te geven, hulp te vragen en eerlijk te zijn over hun onzekerheden.

In teams waar geen vertrouwen is, beschermen mensen zichzelf. Ze vermijden risico’s, zijn bang om kritiek te krijgen en verbergen hun zwakheden. Dit leidt tot een oppervlakkige samenwerking, waarin echte problemen niet worden besproken.

Hoe bouw je aan vertrouwen?

Organiseer teambuildingactiviteiten om openheid te stimuleren.
Moedig teamleden aan om hun sterktes en zwaktes te delen.
Leid als leider door het goede voorbeeld te geven: wees zelf kwetsbaar.

Angst voor conflicten

Wanneer vertrouwen ontbreekt, vermijden teamleden conflicten. Ze zijn bang om hun mening te geven of kritische vragen te stellen, omdat ze de harmonie niet willen verstoren. Maar het vermijden van conflict leidt tot oppervlakkige gesprekken en het negeren van belangrijke problemen.

Lencioni benadrukt dat constructieve conflicten essentieel zijn voor groei. Gezonde discussies zorgen voor betere ideeën, meer betrokkenheid en duidelijkere besluiten. Het probleem is dat veel mensen conflict zien als iets negatiefs, terwijl het juist een bron van creativiteit kan zijn. Terwijl het conflict zelf natuurlijk niet leuk of prettig is.

Hoe ga je het best om met een conflict?

Creëer een veilige omgeving waarin meningsverschillen worden aangemoedigd.
Laat teamleden begrijpen dat conflict niet persoonlijk is, maar gericht moet zijn op het verbeteren van ideeën.
Grijp in als discussies destructief worden, maar zorg ervoor dat de kernpunten worden besproken.

Gebrek aan betrokkenheid

Zonder vertrouwen en open conflict is het moeilijk voor een team om zich volledig te committeren aan beslissingen. Teamleden voelen zich niet gehoord en zijn daarom niet bereid om zich achter de gezamenlijke doelen te scharen. Dit gebrek aan betrokkenheid leidt tot halfslachtige inspanningen en een gebrek aan verantwoordelijkheid.

Lencioni stelt dat betrokkenheid voortkomt uit helderheid en consensus. Teams moeten duidelijk begrijpen wat de doelen zijn en waarom bepaalde beslissingen worden genomen. Zelfs als niet iedereen het volledig eens is, moeten ze bereid zijn om de gezamenlijke koers te steunen.

Hoe vergroot je de betrokkenheid?

Zorg voor heldere communicatie over doelen en verwachtingen.
Moedig teamleden aan om actief deel te nemen aan besluitvorming.
Evalueer regelmatig of iedereen achter de genomen beslissingen staat.

Ontwijken van verantwoordelijkheid

Als er geen betrokkenheid is, ontbreekt ook het gevoel van verantwoordelijkheid binnen het team. Teamleden zijn terughoudend om elkaar aan te spreken op fouten of nalatigheid, omdat ze geen confrontaties willen aangaan. Dit leidt tot een gebrek aan discipline en prestaties die onder de maat blijven.

Lencioni benadrukt dat effectieve teams elkaar verantwoordelijk houden. Dit betekent niet alleen dat de leider verantwoordelijkheden moet afdwingen, maar dat teamleden elkaar ook onderling aanspreken.

Hoe stimuleer je verantwoordelijkheid?

Stel duidelijke doelen en meetpunten vast, zodat iedereen weet wat er verwacht wordt.
Moedig teamleden aan om feedback te geven en te ontvangen.
Leid door voorbeeld en wees consequent in het aanspreken van gedrag.

Geen focus op gezamenlijk resultaat

De laatste frustratie ontstaat wanneer teamleden hun persoonlijke belangen of ego boven de gezamenlijke doelen van het team stellen. Dit gebeurt vaak in teams waarin individuen meer gericht zijn op hun eigen succes, status of erkenning dan op het bereiken van gezamenlijke resultaten.

Volgens Lencioni is een echte focus op resultaten alleen mogelijk als alle onderliggende frustraties – van vertrouwen tot verantwoordelijkheid – zijn opgelost. Teams die gefocust zijn op gezamenlijke resultaten, presteren beter omdat ze dezelfde doelen nastreven. Tegelijk is een eenduidig, gedragen resultaat ook een samenbindend doel.

Hoe creëer je resultaatgerichtheid?

Definieer duidelijke en meetbare teamdoelen.
Beloon samenwerking en het behalen van gezamenlijke doelen, niet alleen individuele prestaties.
Houd de voortgang bij en bespreek regelmatig of het team op koers ligt.

Het belang van de leider

Lencioni benadrukt in het boek dat de rol van de leider cruciaal is bij het overwinnen van deze frustraties. Leiders moeten de toon zetten door vertrouwen op te bouwen, open conflicten te stimuleren, betrokkenheid te creëren en verantwoordelijkheid af te dwingen. Een leider moet consistent zijn en het team helpen om zich te richten op wat echt belangrijk is.

Hoe doe je dat als leider?

Wees open over je eigen fouten en onzekerheden om vertrouwen te creëren.
Moedig gezonde discussies aan en grijp in als problemen worden vermeden.
Communiceer regelmatig over gezamenlijke doelen en houd iedereen verantwoordelijk.

Conclusie

De Vijf frustraties van teamwork is een krachtig en toegankelijk boek dat laat zien waarom samenwerking vaak zo moeilijk is en hoe je een team kunt transformeren tot een hechte en effectieve eenheid. Lencioni’s piramidemodel biedt een heldere structuur om de barrières te identificeren en te overwinnen die teams tegenhouden.

Het boek herinnert ons eraan dat effectief teamwork begint bij de basis: vertrouwen. Zonder vertrouwen is alles wat daarna komt – conflict, betrokkenheid, verantwoordelijkheid en resultaten – onbereikbaar. Maar met de juiste aanpak en toewijding kan elk team groeien en geweldige prestaties leveren.

Als je een leider, manager of teamlid bent dat worstelt met samenwerking, is dit boek een absolute must-read. Het biedt niet alleen waardevolle inzichten, maar ook praktische handvatten om jouw team te transformeren in een krachtig en succesvol geheel.

Geïnspireerd?

Kijk dan ook eens naar:

De Schaal van Samenwerking
De stadia van groepsvorming van Bruce Tuckman